چشم ها

زنبور دو نوع چشم دارد:

1) چشم ساده(Oselli) یا Simple eye

2) چشم مرکب (Ocilli) یا Compound eye : از هزاران چشم ساده تشکیل شده است.

از یک واحد بینایی به نام اوماتیدی (Ommatidies) تشکیل شده است که به صورت یک برجستگی شش ضلعی است. این اوماتیدی ها رشته های عصبی سلول های بینایی را به لب های نوری (Optics lobes) وصل می کند. این لب ها در مغز اول زنبور قرار دارد.حشراتی که دگر دیسی کامل(Metaboles Holo ) دارند با حشراتی که دگردیسی ناقص دارند(Hetro Metaboles) کمی تفاوت دارند، حشراتی که دگر دیسی کامل دارند در دوران لاروی چشم مرکب ندارند و به جایش استومات دارند. استومات ها در دوطرف سر لارو قرار دارد مثل دو تا لوبیای بنفش مشاهده می شود که هر یک از استومات ها کار یک اوماتیدی را انجام می دهد. در دگردیسی کامل این استومات ها تبدیل به چشم های مرکب می شوند(تبدیل به هزاران اوماتیدی) اما در حشراتی که دگر دیسی ناقص دارند در دوران لاروی هم چشم مرکب دارند (استومات ندارند)

ساختمان اوماتیدی

هر اوماتیدی یک واحد بینایی است که از 4 قسمت تشکیل شده است:

1) سیستم دیوپتریک(Dioptric System) : که شامل :

- قرنیه (Cornes)

- سلول های قرنیه ساز (Corneagena)

- عدسی(Crestalin)

2) سیستم فتوسنسیبل (sensible System) که شامل :

- شبکیه (Retina)

- سلول های بینایی(Fetinula)

- محور بینایی(Rhabdome)

3) سلول های پیوستی : سلول های رنگی : عنبیه (Iris)

4) عصب بینایی : رشته های عصبی که چشم را با مراکز نوری وصل می کند.

به طور کلی وقتی اوماتیدی ها کنار هم قرار گرفتند چشم مرکب می شوند. چشم مرکب همراه با دو چشم ساده عضو بینایی زنبور را تشکیل می دهند.

حشرات به طور کلی دو سیستم بینایی دارند:

1) بینایی به روش تصاویر روی هم (Vision parsuper position)

2) بینایی به روش تصاویر کنار هم (Vision parapposition)

زنبورها جزء دسته دوم هستند واضح اما کم نور می بینند که به آن دید موزائیکی هم می گویند. حشراتی بیشتر شب پرواز می کنند دارای سیستم بینایی اول و حشراتی که روز پرواز هستند دارای سیستم بینایی دوم هستند. نور وقتی به سطح اوماتیدی می تابد خیلی از این نورها مستقیم نیستند نورهایی که انحراف سریع دارند در دیواره جذب می شوند و به مغز اول نمی رسند. رنگ های مختلف هم طول موج های مختلف است. حشرات در آن واحد همه جهات (بالا، پایین، جلو، عقب) را می بینند. نورهایی که به موازی مرکز اوماتیدی هستند و یا نورهایی که یک درجه انحراف داشته باشند به مغر اول می رسند و به همین دلیل می گویند زاویه دید زنبور عسل یک درجه است.

:: موضوعات مرتبط: زنبور عسل

نوشته شده توسط علی توحیدی در شنبه نوزدهم تیر ۱۳۹۵