بیماری مشترک(Zoonosis)

به عفونت هایی که در طبیعت بین انسان و دام (حیوانات مهره دار) مشترک هستند بیماری مشترک می گویند .

طبقه بندی بیماری های مشترک انسان و دام

1) بر اساس واگیری یا اپیدیمولوژی

- بیماری های با شیوع بالا : مثل بروسلوز ، مالاریا ، بیماری خواب

- بیماری هایی که شیوع منطقه ای دارند : مثل بیماری خواب

- بیماری هایی که جهانی هستند ولی تک گیر و انفرادی ( sporadic) هستند مثل بیماری هایی که از طولی یا گربه به انسان منتقل می شوند .

2) بر اساس تکامل ، رشد و تزاید عامل بیماری (طبقه بندی اصلی)

- زئونوزهای مستقیم (Direct Zoonosis) : منظور آنهایی هستند که انتقال مستقیم دارند یعنی از یک حیوان مهره دار به انسان مهره دار منتقل می شوند و هیچ گونه تغییری در عامل بیماری ایجاد نمی شود .مثل بروسلوز ، هاری ، توکسوپلاسموزیس (که از گربه منتقل می شود)

- زئونوزهای چرخشی(Cyclo Zoonosis) : در این بیماری ها بیش از یک حیوان مهره دار در انتقال بیماری به انسان نقش دارند یعنی میزبان های مهره دار این بیماری بیش از یک حیوان است ولی میزبان بی مهره نقش ندارد مثل بیماری های انگلی مانند هیداتیدوز ، تنیازیس

- متازئونوزها (Meta Zoonosis) : Meta به معنای عقب افتاده ، یعنی در این گونه بیماری ها در انتقالش به انسان حداقل به یک میزبان بی مهره نیاز است و بعد از آن از طریق میزبان بی مهره بیماری به موجود مهره دار و سپس به انسان منتقل می شود مثل لیشمانیازیس ، مالاریا

- ساپروزئونوزها(Sapro Zoonosis) : عامل بیماری زا یک مرحله از یک رشد خود را خارج از بدن موجودات زنده می گذارند مثل بیماری های قارچی ، لاروهای مهاجر انگل ها

نکته : این فرم تقسیم بندی روش مبارزه را نیز نشان می دهد.

3) طبقه بندی بر اساس مخزن بیماری

- آنتروپوزئونوزها(Anthropo Zoonosis) : بیماری هایی هستند که در این گروه از بیماری ها حیوانات مهره دار مخزن برای انسان هستند اما انسان میزبان بن بست است یعنی از انسان به بعد منتقل نمی شود .مثل کیست هیداتید ، هاری ، سیاه زخم ، بروسلوز

- زئوآنتروپوزئونوزها(Zoo-Anthropo Zoonosis) : در این گروه از بیماری ها انسان برای حیوانات مخزن بیماری می باشد . مثل اسهال خونی

- آمفیکسوزئونوزها(Amphixon Zoonosis) : بیماری هایی که هم انسان و هم حیوان مهره دار مخزن بیماری می باشند مثل استافیلوکوک کوآگولاز + (طلایی)